ხარჯის დამატება 

ძირითადი საშუალების შეძენის დროს მათი თვითღირებულების ფორმირების პროცესში შეძენის ფასიის (ინვოისში ან ანგარიშ-ფაქტურაში მითითებული ფასი) გარდა მონაწილეობს ტრანსპორტირების, საბაჟოზე მომსახურების და სხვა ხარჯები. აღნიშნული ხარჯების დამატება ხდება სამ ფორმაში:

1. შემოსავლის საბუთში რედაქტირების რეჟიმში შესვლის შემდეგ;
2. დასამუშავებელი საბუთები;
3. ფიქსირებული აქტივები (ინვენტარი).

მეორე და მესამე ფორმაში ხარჯების დამატება ხდება იდენტურად. ამიტომ დეტალურად განხილული იქნება მეორე ფორმა, ხოლო მესამე ფორმაში -განსხვავებული მომენტები. 

შემოსავლის საბუთში:

• ხარჯების დამატება აქტივის მიღების დროს-შემოსავლის საბუთის რედაქტირების რეჟიმში დააჭირეთ ბრძანებას „ხარჯების დარიცხვა“ (Ctrl+Shift+I). ეკრანზე გამოვა ფანჯარა, რომელიც შედგება ორი ნაწილისაგან:

 

ფანჯრის ზედა ნაწილში ჩანს მემორიალური ორდერით შესრულებული ხარჯების ის გატარებები, რომლებიც ჯერ არ არის გადანაწილებული აქტივის თვითღირებულებაზე. ვირჩევთ საჭირო გატარებებს და სვეტში „მონიშნული“ ვწერთ ამ კონკრეტულ შემოსავალზე მისაკუთვნებელ თანხებს. სტრიქონზე (გარდა „მონიშნული“ სვეტისა) მაუსის ორჯერ დაჭერით მთლიანი თანხა ჩაიწერება ავტომატურად. თუ მიუთითებთ იმაზე მეტ თანხას რაც გატარებაშია, მაშინ გამოვა შეტყობინება: „ჩათვლას დასაქვემდებარებელი თანხა აღემატება არსებულს“. ზედმეტად ჩაწერილი თანხა არ ფიქსირდება. სვეტში „მონიშნული“ თანხების ჩაწერის შემდეგ გააქტიურდება ბრძანება „დამატება“, მისი დახმარებით მოხდება მონიშნული თანხების გადატანა ფანჯრის ქვედა ნაწილში და თვითღირებულებაზე დამატება. თუ ფანჯრის ქვედა ნაწილში შეცდომით იქნა გადატანილი თანხა მაშინ მაუსი დააჭირეთ ბრძანებას „მოხსნა“ და თვითღირებულებაზე შეცდომით დამატებული თანხა მოხსნილი და გადატანილი იქნება ფანჯრის ზედა ნაწილში. ფანჯარაში შესაძლებელია ახალი დარიცხვის გაკეთება, ამისათვის მაუსი დააჭირეთ ბრძანებაზე „ახალი დარიცხვა“, გამოვა მემორიალური ორდერის ფანჯარა სადაც გატარების შესრულების შემდეგ იგი დაემატება ხარჯების დამატების ფანჯრის ზედა ნაწილში. 

როცა შემოსავლის ერთი საბუთით შეძენილია ერთ ცალზე მეტი აქტივი, მაშინ ხარჯის გადანაწილება ხდება მათი შესყიდვის ფასის პროპორციულად. 

 

• ხარჯის დამატება დასამუშავებელ საბუთებში-დადექით დასამუშავებელ საბუთებში კონკრეტულ შემოსავალზე და გამოიყენეთ ბრძანება "დეტალები", ეკრანზე გამოვა ფორმა "ფ/ა დეტალები", ფორმიდან აქტივზე ხარჯის დამატება შესაძლებელია, როგორც ფანჯრის ზედა ნაწილში განთავსებული ბრძანების, ასევე კონტექსტურ მენიუში "ხარჯის დამატება" ბრძანების გამოყენებით (ხარჯი დაემატება იმ აქტივს, რომელიც მარცხენა ჩანართში გვაქვს დაფიქსირებული):

 

 

ბრძანების გამოყენების შემდეგ ეკრანზე გამოდის ფორმა "ხარჯების დამატება თვითღირებულებაზე": 

 

 

ფორმა განსხვავდება საქონელის თვითღირებულებაზე ხარჯების დამატების ფორმისაგან-"ხარჯის ტიპის" სვეტის ველებში არის ჩამოსაშლელი ღილაკი, საიდანაც შესაძლებელია გატარებული ხარჯი აისახოს აქტივის ხარჯად (რომელიც შემდეგ გამოიქვითება) ან დაემატოს თვითღირებულებას (მოხდეს ხარჯის კაპიტალიზაცია). 

ხარჯის დამატება ხდება შემდეგი თანმიმდევრობით:

1. გამოიყენეთ ბრძანება "ახალი დარიცხვა" და მემორიალური ორდერის დახმარებით გააკეთეთ ბუღალტრული გატარება. იგი გამოჩნდება ფორმის ზედა ნაწილში;
2. სვეტში "მონიშნული" ჩაწერეთ გადასანაწილებელი ხარჯის თანხა (სრულად ჩასაწერად ან ჩანაწერის ამოსაშლელად ორჯერ დააჭირეთ მაუსი სტრიქონის ნებისმიერ ადგილზე გარდა თანხის ჩასაწერი ველისა);
3. "ხარჯის ტიპის" სვეტის შესაბამის ველში აირჩიეთ ხარჯის ტიპი: თუ ხდება ხარჯის კაპიტალიზაცია, მაშინ აირჩიეთ "კაპიტალიზაცია", ხოლო თუ ხარჯი არ ემატება თვითღირებულებას (ხდება მისი გამოქვითვა), მაშინ აირჩიეთ "ხარჯი";
4. ხარჯის დასამატებლად გამოიყენეთ ბრძანება "დამატება" ( ბრძანება აქტიურია მხოლოდ მაშინ, როდესაც ველში "მონიშნული" ჩაწერილია თანხა და არჩეულია ხარჯის ტიპი), ხარჯის დამატების ამსახველი სტრიქონი გაჩნდება ფორმის ქვედა ნაწილში. ამის შემდეგ დააჭირეთ ბრძანებას "გასვლა" და ხარჯი დაემატება აქტივზე
5. დამატებული ხარჯის მოსახსნელად დააჭირეთ ბრძანებას "მოხსნა", რომელიც აქტიურდება ხარჯის დამატების შემდეგ. ამის შემდეგ გამოიყენეთ ბრძანება "გასვლა" და ხარჯი მოიხსნება აქტივისაგან.

 

• ხარჯის დამატება ფორმაში ფიქსირებული აქტივები (ინვენტარი)-ფორმაში უნდა დადგეთ კონკრეტულ აქტივზე და გამოიძახოთ კონტექსტური მენიუს ბრძანება "ხარჯის დამატება":

 

 

ბრძანების გამოყენების შემდეგ ეკრანზე გამოვა იგივე ფორმა, რაც მეორე შემთხვევაში და დარიცხვის თანმიმდევრობაც იქნება იდენტური. აღნიშნულ ფორმაში შესაძლებელია აქტივის მიღებიდან შემდგომ წლებში კაპიტალიზაციის ოპერაციის განხორციელება, რაც ასახვას ჰპოვებს დასარიცხი ცვეთის თანხის სიდიდეზე-იგი განსხვავებული იქნება კაპიტალიზაციამდე და კაპიტალიზაციის შემდეგ.